Rio 2016 atletizm yarışlara birkaç gün kala en-garantili şampiyon
kim, sorulsa hiç kuşkusuz Caster Semenya denilir. Bahis şirketleri 800m.
branşını programına dahi koymaya düşünmemiş durumdalar.
Güney Afrikalı sporcu bu yıl 25 yarıştan sadece birini
kaybetti, o da 400m. branşında! Caster Semenya’nın derecelerini pas geçerek,
sadece 2009 Berlin Dünya şampiyonasında daha 18 yaşındayken sürpriz bir şekilde en-iyi
derecesinden 8 saniye daha iyi koşmuş ve altın madalya kazanmıştı. Daha sonra
uzun bir sure hem IAAF ile cinsiyet, kromozom oranı problemleri, hem de hiç
antrenman yapmadan yine 2 dakika cıvarında sayısız koşular, bir kaç madalya…
Kendi erkeksi bedeni ile bir çok yorumlara neden olurken,
IAAF kendisini erkek mi, değil mi sorusuna cevap vermek için bir çok teste
tutmaktaydı Sonunda Caster bir kadının bilimsel şartlarına uygun görüldü, fakat
yüksek seviye testosteron ürettiği için, hormonal terapi önerildi ve daha sonra
yarışmalara katılma izni çıkıyordu. Çıkıyordu çıkmasına, ama Semenya artık o
eski formundan uzak, neredeyse antrenman yapmadan, 4-5 yıl geçiriyordu.
2016 sezonu Caster aniden kalktı, önüne geldiğini
yıktı, özellikle 800m. derecesini 1.55.00 çıvarında resmen mühürledi. Nasıl
oldu, neydi sebebi?
Geçen yıl, benzer hastalığı olan Hintli sporcu Dutee Chand,
yarış yasağı konulduktan sonra CAS-a gitmiş ve kazanmıştı. Hatta CAS yetersiz bilim verileri olmadığı için
Monacolu memurları uyarmış, yasak koymuştu! 2017 yılına kadar bir kadının
kadınlığı bitti sınırlarını belirleyen bilimsel ispat verilerini açıklamasına
kadar, benzer durumdaki kadınlar yarışacak, diye karara bağlandı.
Atletizm tarihinde bir çok kadın benzer ‘’üstün nitelikler’’
ile sayısız şampiyonluklar kazanmış, rekorlar kırmıştır. Rio 2016 görülen 10
cıvarında kadın sporcu benzer durumda yarış saatini beklemekteler. 800m.
yarışacaklar Francine Niyonsaba (BDI) ve Margaret Wambui (KEN), uzunda Brittney
Reese(USA) bunlardan sadece birkaç örnek.
Atletizm’de sex kontroller geçen yüz yılın 60-lı yıllarında beri yapılmaktadır. İlk
başta onlar sadece anatomic, daha sonraki yıllarda kromozom testlere geçilmekteydi. Her
iki test fiilen iş yapamıyor, doğruyu göstermiyordu. Bir sporcu kadının diğer
rakiplerine ‘’üstünlük’’, avantaj veren kromozom oranı değil, testosteron
oranlanıdır. IAAF Sağlık Kurulu ayni tespiti yaparken, böyle vakaları pistlerden uzak
tutmaya çalışmış, hormonal terapi önermişti. Toparlamak gerekirse, CAS-ın karar ile, pistlere resmen
testosteron saçılmış, bugünkü duruma gelinmişti.
Bakalım, Caster Semenya’nın 2016 performans çizgisi IAAF-ın
elini güçlendirip, saçılmış
testosteron kalıntılarını ileride pistlerden uzak tutabilecek mi.
Ertan Hatipoğlu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder