SPORDA BELİRLEYİCİ 3 GEN

            

Hayatlarında spor yapmayan iki kişiyi kısa ve uzun mesafede yarıştırırsak, genelde birinde biri, diğerinde diğeri kazanır. Daha sonra hafif ile çok sayı, ağır halter ile maksimal kaldırış uygularsak, kesin çelişkili, genelde değişik sonuçlar alınır.

Fiziksel niteliklerin ilerlemesini sağlayan 3 gen yukarıdaki örnekte çelişkili ve değişik sonuçları belirlemektedir.

İnsanları fiziksel aktivitesinde en-çok rol alan ACE adında gendir. Akciğer, kalp ve böbrek, üreme organları, bağırsak ve beyin dokuların damarlarında bulunan anjiyotensin dönüştürücü enzim oluşumu için sorumludur. Genin temel işlevi miyokardı beslemektir.

Araştırmalarda ACE D ve Y harfli alelleri kullanmaktadır.

D-alel mevcudiyeti nedeniyle artan kan hacmi kan basıncıda bir artışa neden olur. Onlar sayesinde vücudun ve kalp kasında büyüme oluşmaktadır. Bu durum özellikle dayanıklılık istenilen branşlarda büyük bir artıdır.

Aksine, Y-alel ters genotip hesapları olduğu için organ ve kaslarda büyüme olmaz. Uzun boylu ve sıska olması gereken sporlarda avantajdır.

DD genotip taşıyıcıları sürat-kuvvet nitelikleri gelişimi kolay, YY ise, dayanıklılık teşvik etmektedir.

Bir sporcuda DY-genotip varsa, nitelikleri normal  gelişecektir. Normal gelişmekle hiç bir zaman Dünya starların arasına girilemez, hatırlatırız! Araştırmalara göre, dünyada DY ara, genotip tipi yaklaşık 50% insanlarda bulunmaktadır. YY-27%, DD ise-23%.

2. belirleyici  ACTN3 protein genidir. O bir alfa-aktinin-3, çabuk kas liflerin içinde olan, ayni ismi taşıyan bir protein. Çoğu insanda süratli kas proteini normal oluşurken, genetik bilimde R harfi ile kodlanmaktadır. Oluşma gerçeklememiş ise, X sembolü ile işaretlendirilir.

RR- sürat ve çabukluk içeren sporlarda avantajdır. 

XX-  hiç bir zaman RR tipleri yakalayamaz, gerilerde kalırlar.

XR-  bir çok insana ait, normal gelişimi ve sürati ancak sağlar.

3. belirleyici gen PPARA. Yağı asitlerin oksidasyonunu gerçekleştiren bir receptor.Glikoz, yağı ve enerji metabolizmayı düzenler. Kasların oksijen kapasitesini arttırır.

GG- dayanıklılık çok artar, kilo verilmekte hiç zorlanılmaz. Verilen kilolar geri kolay gelmez.

CC- yapılan diyet ve kaybedilen kilolar çabuk geri dönmektedir.

İnsanın gen tipini belirlemek özel testlere tabidir. Bir çok ülkede genç sporcuların branşlaşmasına yardımcı olan testler yapılmaktadır. Biz ise, hala göz kararlarımıza, hislerimize, kişisel çıkarlarımıza göre sporcularımızı yönlendirmekteyiz!

Ertan Hatipoğlu

OSMANLISPOR’UN UZUN ANKARA HAVASI

                                  

Osmanlıspor bu sezon herkesin hayretle, bir çok profesyonelin de kıskançlık ile izlediği bir takım haline gelmiş durumda. Lig’teki başarılı maçların yanı sıra, Avrupa’da zor gruptan, hem de lider olarak tamamlaması iyi bir sürpriz olmuştur.

Başarılı bir takımın arkasında iyi bir kadro, teknik ekip, akıllı yönetim ve ateşli taraftar olduğunu bilmekteyiz. Bizi asıl ilgilendiren antrenman-eğitim sürecinde yapılanlardır.Oralardaki hatalar takımı asla başarılı kılamaz, çünkü…

Kısacası, Osmanlıspor'un bu sezonki antrenman hamlelerini incelerken, başarısının arkasındaki o hamleler göze batmaktadır.

Birincisi, takım oldukça fazla bir zaman sportif formun zirvesinde kalmayı başarmış durumda. Sportif forma ulaşmak başka, orada  fazla kalmak bambaşka bir meziyettir. Ferdi bakıldığında bir sporcu en-fazla 6 hafta sportif formun zirvesinde kalabilmekte, daha sonra kaçınılmaz olarak, düşmektedir. Sadece ‘’üst pilotaj’’ teknik ile donanımlı antrenörler bu süreci-8, çok nadir ise 9 haftaya taşımaya bilmekteler. Reşit Akçay’ın bu sezonki uzun performansı bunlardan biridir. İşte, bizi alkışlamaya sevk eden olay budur!

Osmanlıspor bu sezonki hazırlık hamlesini tüm Avrupa futbolcuları Euro 2016 eleme turlarını dikkatle izlerken, Gerede, Çankurtaran mevkisinde 1500m. rakımda, ter dökerek başlamıştı. Bu erken başlayan hazırlığın sebebi  Avrupa’da 2 ön eleme maçları oynamasıydı. Kısacası, geçen sezonun bitiminden 2-3 hafta sonra, takım genel hazırlık dönemin  meşakkatli antrenmanlarına maruz kalmaktaydı. Avrupa maçları olsa da, neticede takımın genel hazırlık dönemi uzun tutulmaktaydı. İşte, bu uzun tutulan hazırlık dönemin meyvesi uzun formda kalması oldu!Birinci koşul yerine getirilmişti.

Hatırlayacak olunursa, Slaven Bilic’in Beşiktaşı 2 yıl önce, ön elemelerden gelip, aralık sonuna kadar formda kalmayı başarmıştı…Bu uzun formda süre yine uzmanlar tarafından çok konuşulmuş, tartışılmıştı…

Mustafa Hoca’nın bir başka öngörüsü, başarılı antrenman hamlesi gerçekten bizi hayretlere düşürmektedir. Takımını ‘’antrenmanlı’’durumda fazla tutarak, forma girmesini Avrupa ligi grupların maçlarına denk getirmesiydi. Bunu da şapka çıkartarak, kenara yazmaktayız…

Sportif formda uzun kalmanın bir başka nedenleri hiç kuşkusuz, antrenman-toparlanma ekseninde yapılan doğru hamlelerdir. Takım genelde çok diri, istekli ve taze görünmekteydi. Belli ki, antrenmanlarda modern metotlar ile yola çıkılmış, takımın toparlanması antrenmanlara göre, oldukça denk gelmektedir.

Tüm bu konularda bir başka artı, takımın kıta ikliminde, orta yüksekte rakımda ikamet etmesidir. Ankara’dan sıfır rakımlı deniz seviyesine gelip, rakiplerini ‘’vurmak’’uyum açısından çok daha kolaydır. O konum, uyumu gerçekleşmeyen takımı oynatmak gibi, fizyolojik hataların genelde önüne geçmektedir. Bu tür hatalar yapmayan takım, doğal olarak formda uzun kalma sürecine katkıda bulunmaktadır.

Osmanlıspor'un 1. Avrupa seferi gruplardan lider çıkarak son bulmuş, şimdi herkes, Pire'den başlayacak, 2.

merak etmektedir. Tabiatı ile…

Ertan Hatipoğlu

MONACO’DA DEĞİŞİM AGONİLERİ

           

Monaco’da yapılan Olağanüstü Kongre ve  büyük çoğunlukla alınan kararlar,  sporların kraliçesi olan atletizmin durumunu iyice ortaya koymaktadır. Değişim rüzgarlarına el kaldıran 182 ülke temsilcileri, ‘’sporların anası’’na, özellikle son 15-20 yılda gidilen yola ‘’stop!’’ dediler. O eski, romantik, dikkat çekici, asil atletizmi geri getirmeye kararlı görüldüler!

Aslında, Başkan Seb Coe’nin önderliğinde onaylanan reform paketinde neler vardı?

Atletizmin yönetmesinin daha ‘’merkezli’’daha ‘’özerk’’olmasını amaçlayan çift aşamalı bir plandır. 2017 yılında yürürlüğe girecek bir  geçici Anayasa ile başlanacak, daha sonra, 2019 yılında asıl, yepyeni Anayasa ile devam edilecek.

IAAF yeni Anayasanın nihai hedefleri arasında, Başkanların tek taraflı karar alma yetkilerini yok etmek, Monaco’ merkezin finansal istikrarı, imaj temizliği gibi, hamleler var.

İlk önce, artık o eski ‘’dinozorlar’’ dönemi bitecek. Artık her başkan en-çok 3 dönem(12 yıl) görevde kalabilecek. Konsey üyesi ve Komisyonlarda yer alma süresi 20 yılla sınırlanmış olacaktır. Merkezde onurlu davranış kurallarını ihlal edenlere Disiplin Mahkemesi kurulmaktadır. Sistemde faaliyet gösteren değişik Komisyonlarda cinsiyet ayrımı tamamen kaldırarak, eşitlik esas olacaktır. Tüm Dünyada üye ülkelerden eşit olarak, görevler dağıtılacak, bugünkü görüntü yok edilecektir.

Bakalım Lord Sebastian Coe ve ekibi bünyesinde kalan o eski ferdi çıkarlı, düne kadar  sporu yönetenleri aşabilecek mi! Bakalım sadece reformlarla nereye kadar gidilecek. Bakalım, siyaset kendi emellerine ulaşmak için atletizme daha ne kadar zarar vermeye izin verilecek. Bahis, İddia gibi finansal kaynaklardan uzak kalarak nasıl parasal istikrar, refah getirecek, bakalım! Asalak, iki yüzlü, malum o kuruluştan ne zaman kurtulacak, görelim...

Ama, yine de, bir yerden başlanmalıydı…

Ertan Hatipoğlu

BERDEVAM VİTAMİN KULLANMAK ZARARLI MI?

           

Sporcular çevresinde yukarıdaki sorunun net cevabını almak oldukça zordur. İnternette bir takım ‘’uzmanlar’’çelişkili görüşler vermekteler.

Genelde iki cephe oluşurken, HAYIR diyenler, vitaminlerin zararlı olmadıklarını ve devamlı alınması gerektiğini savunurken, EVET diyenler ise, dışarıdan, suni olarak alınan vitaminler bırakın faydayı, sporculara zarar veriyor, düşünmektedir.

Doğrusu nedir?

Doğru günlük beslenenler, vitaminlerini direkt tükettikleri gıdadan alırlar. Onlara vitamin takviyesi gerekmez. Yanlış, eksik beslenenler ise, korkmadan vitamin kullanmalı! Sentetik vitaminlerin molekülleri natüreller ile tıpatıp ayni. Sadece vitamin A ve D doz aşınımları sakıncalıdır, ama reçete talimatlara riayet edilirse, bir zarar gelmez.

    Ertan Hatipoğlu

3 ONLİNE-ANTRENMAN SİTESİ

İnternet eğitim hayatımıza hızla girerken, spor sektörü etkilenemeden nasibini almış durumdadır. Artık cep telefon yardımı ile antrenman alabilir, neredeyse canlı koçunuzun alternatifi oluvermiştir. Neredeyse derken, yine de unutmayalım, hiç bir online program sizin hareket tekniğinizi, yapılan hatalarınızı henüz düzeltemez. Yanlış teknik beraberinde sakatlıklar getirir, hatırlatırız.Henüz diyoruz, çünkü her an insanoğlu bunun gibi ayrıntıların üstesinden gelecektir.

FREELETİCS  kendi ağırlığınla, yoğun, dairesel antrenman programıdır. Standart program 15 hafta sürerken, Youtube resmen haftadan haftaya çalışanların fiziksel değişimini yayınlamaktadır. Çalışanların seviyesi ve cinsiyetine göre, antik kahramanların isimlerini taşıyan kompleks hareketler son derece iyi düşünülmüştür. En-göze çarpan tabi ki,  APHRODİTE kompleksidir.

3 aylık abone ücreti 26 euro gözükürken, ücretsiz versiyonu da mevcuttur, fakat orada bir çok hareket görünmez olacaktır. Android ve IOS sistemlerde mevcuttur.

Şuradan ulaşılır: https://www.freeletics.com/en

COUCH TO 5K bir koşu antrenman sitesidir. Yeni başlayanlar için…Program süresi 9 hafta olurken, sıfırdan başlayanlar için eğitim verir. Program bitiminde en-az yarım saat durmadan koşturmaktadır. Program ücreti 2.99$ Android ve IOS sistemlerde vardır.

Şuradan ulaşılır:  http://www.c25k.com/

SEVEN  zaman olarak kısa, ama yoğun antrenman programları içerir. Günde 7 dakika, 7 ay devam eden bir programdır. Online koçunuz size daha az kilo, süper kas konforu ve çekici bir görünüm vaat etmektedir. Sadece IOS-de!

Daha fazla bilgi:  https://itunes.apple.com/ru/app/semiminutnye-trenirovki-seven/id650276551?mt=8&ign-mpt=uo%3D4

Ertan Hatipoğlu

KASLARIN BÜYÜMESİ İÇİN GEREKEN…

            

Antrenman biter bitmez enerji toparlanmasına ihtiyaç başlar. Bundan dolayı karbonhidrat tüketime ihtiyaç duyulur.

Antrenman sırasında vücut ve özellikle kaslar ihtiyaçlarını glikojenden karşılarlar. Glikojen kas ve karaciğerde depolanır ve glikozun türevidir. Stokları karbonhidrat tüketerek dolmaktadır. Kas arttırmanın tek yolu, antrenmandan önce ve sonrası karbonhidrat tüketmektir.

Antrenman ardından  kaybolan enerjiyi, yarım saatin içinde tüketilen tüm kaloriler ile hem geri alınır, hem de kasların büyümesini sağlamaktadır. Bu arada gereken enerji alınmaz ise, kasların erimesi başlamaktadır. Bu yarım saat çok önemlidir ve ‘’karbonhidrat pençeresi’’ olarak adlandırılır. Önerilen çabuk karbonhidrat türleri şeker ve nişasta olurken, tavsiye edilen miktar ise, 60-70 gramdır.

Karbonhidrat dışında vücuda protein gerekmektedir. Çabuk emilimi olan aminoasitler en-uygun seçenektir. Toz veya kapsül şeklinde tüketilirken,  BCAA örneğin, isabetli seçim sayılır. Protein tozların emilimi uzun olduğundan antrenmandan önce alınmalı, antrenman sonrası ise, aminoasit kapsüller kullanma imkanı yoksa, protein şeyk türü tüketmek hiç yoktan iyidir...

  Ertan Hatipoğlu

SAKATLANINCA - SOĞUK MU, SICAK MI?

Sakatlık durumda ne zaman sıcak, ne zaman soğuk uygulanır çok önemli bir sorundur. Bir çok sporcu sakatlanınca buz uygularken, tereddüt eder, sıcak tedaviye ne zaman geçilir, bilmezler. Bakalım!

İki tip sakatlık vardır- akut ve kronik. Akut olanlar, spor esnasında ani oluşurken, daha çabuk geçerler. Kronik ise, zamanla artar ve daha uzun vadelidir.

Akut sakatlıklar ani olup, hemen veya birkaç saat sonra meydana gelirken, beraberinde oldukça fazla ağrı getirmekteler. Genelde, sakatlık nedeni net bellidir. Ayrıca akut sakatlıkların net belirtileri gözükmektedir- ağrı, şiş, kızarıklık, inflamasyon.

Kronikler yavaş oluşurken, bazen fazla ağrı hissettirmeden, gelip, geçerler. Genelde, fazla yüklemeden meydana gelirler, ama eski, yanlış  veya tam bitmemiş tedavi  neticesi olarak nüks edip, karşımıza ‘’dikilirler’’.

Akut sakatlıklara buz tedavisi şişmeyi ve ağrıyı azalttığı için en-uygun tedavidir. Hala…Buz kan akışını daraltarak engellerken, olay yerinde iç kanamayı durdurur. Buz ince havluda iyice dövülür ve sakatlık bölgesine 10 dakika çıvarı uygulanır. Sonra deri kendi ısısına dönmesi için fırsat verilir ve 2., 3. kez buz uygulaması  tekrarlanır. Günde birkaç kez 3 gün boyunca böyle!

Buz tedavisi sadece akut değil, kronik vakalarda da iyi sonuç vermektedir. Elit veya sağlık koşucular örneğin, her koşudan sonra diz eklemlerinde ağrı hissediyorlarsa, buz uygulayabilirler. İltihabı engellemek için…Asla antrenmandan önce buz uygulanmaz!

Sıcak uygulanmalar iltihap ve şişlik olmayan kronik sakatlıklara yapılmaktadır. Tutukluk hissettiren, devamlı kas veya eklem ağrısına sıcak en-iyi gelir. Kronik sakatlıkları olan sporcular problem yerlerine ısıtıcı pomatlar sürmeli, eklem veya bağı elastikiyetini kan akışını çabuklaştırıp, arttırmalıdır. Kas spazmların gevşemesi için sıcak en-doğru çözümdür. Hemen antrenmandan sonra, kronik vakalarda sıcak asla uygulanmazken, buz en-uygun yoldur.

Sıcak kompres 15 dakika çıvarında uygulanırken, sıcaklık kaynağı ile deri arasında mesafe ve izolasyona dikkat edilmeli! Deri yanmalarına yol açılmasın…

Nemli sıcaklık çok etkidir ve bir nemli sıcak havlu çok şeyi değiştirmektedir.

Daha ciddi ve 2 gün geçmeyen sakatlıklarda, mutlaka uzman doktora başvurulur.

Ertan Hatipoğlu