Özellikle fitnes, koşu, dayanıklılık içeren sporlarda, aşırı stres ve yüklemelerden dolayı meydana gelen ani kas tahribatı sporcuların rüyalarını kaçırmaktadır. Tehlikeli bölge kimleri kapsar ve kendimizi nasıl koruyacağız?
Kas dokuların tahribatından dolayı, kas proteini ilk önce kana karışır, daha sonra böbreklere gitmektedir. Rabdomiyoliz denilen süreç yüklemeden bir-kaç saat içinde çabuk gelişmektedir. Şiddetli kas ağrıları, yükselen ateş, şişme, zayıflık hissi, hareket iştahı kaybı gibi belirtiler hep onu göstermektedir. Çok nadir de olsa, böbrek yetmezliği, hatta ölüm bile görülmektedir.
Aslında, rabdomiyoliz büyük ölçüde irsidir. Miyopatik hastalıklar ebeveynlerden geçer, çoğu kez de kronikler. Bu tür vakalarda sportif yüklemeler kas tahribatına hızlandırıcı rol oynarken, çok ağır ve ekstrem bir miyopati ile sonuçlanır.
İrsi nedeni olmayanlar böyle bir duruma düşmüş ise, aşırı yükleme, yetersiz dinlenme, kısacası kendi kapasitesini aşmaktan dolayıdır. Vücut alarm verir, açık açık ‘’Yeter artık!’’ diye haykırır, ama sporcu devam eder ve neticede kas dokuları resmen bomba gibi ‘’patlıyorlar’’.
Sıvısızlık, kaslarda oksijen eksiği, aşırı sıcakta çalışma kas tahribat sürecin bir başka nedenleri. Hatta, hasta, alkollü, ilaç, ağrı kesici gibi durumda olanlar ve antrenman yapanlar çok risklidir. Organizma yüklemelere denk karşılık veremediği için…
Kas tahribatına maruz kalan sporcular genelde uzun mesafe koşucular, triatloncu, krosfitçi. Sporcuların büyük oranlarında kanlarında POTASYUM VE MİYOGLOBİN bulunmaktadır. Miyoglobin oksijeni kaslara bağlayan bir proteindir. Bu manzara kasların kısmi ihmasına işaret etmektedir. Daha yıkım yok, ama ona giden yolda ilk adım denilebilir. Bir çok olayda organizma kendisi halletmekte, ama bazen geri dönüşler olmamaktadır.
Geleneksel kuvvet sporlarda kas yıkımı yok denilecek kadar az rastlanmaktadır. Bunun sebebi setler aralarda oldukça fazla dinlenme zamanı verilmesidir.
Krosfitte durum tam tersi görünmektedir. Kısacası bir, bilmedin iki yıl bu sporu ciddi yapanların neredeyse 80% oranı kas yıkımına uğramış durumdadır.
Kas tahribatından nasıl uzak duralım?
İlk önce her antrenmandan evvel iyi bir ısınma yapılmalıdır. Isınma kasları gelecek yüklemelere iyi hazırlarken, onların ‘’savunma’’ sistemlerini alarma geçirmektedir. Antrenmanda bol sıvı tüketilir, özellikle mesafe, dayanıklılık antrenmanlarda vücudu sıvısız bırakılmaz. Yüklemeleri basamaklı bir şekilde artırmalı. Ağırlık denemeleri ancak usta sporculara uygulanır, özellikle ilk antrenmanlarda yeni başlayanlara ağırlıksız, sadece teknik öğretilmektedir.
Yorgunluk hissi derhal çalışmaya ara verme anlamına gelirken, nefes ve nabzı yerine dönmesi beklenir. Baş dönmesi ve bulantı durumlarda derhal antrenmana son verilir.
Ertan Hatipoğlu
